BİYOLOJİ

CANLILARIN   SINIFLANDIRILMASI

 

www.dershane.egitimi.com

                                                   CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ  

1-Beslenme    2-İrkilme     3-Hareket     4-Solunum   5-Metabolizma
 6-Adaptasyon        7-Üreme       8-Hücresel yapı   9-Şekil ve Yapı   10-DNA ve Enzim

           Canlıları ilk kez M.Ö. 350 yıllarında yaşamış olan Aristo’nun sınıflandırdığı bilinmektedir. Aristo, canlıları temel iki gruba  ayırmıştır.Bitkileri; OTLAR, ÇALILAR, AĞAÇLAR, hayvanları da; KARADA, SUDA, HAVADA yaşayanlar olmak üzere üçer gruba ayırmıştır.

 YAPAY (AMPRİK) SINIFLANDIRMA : Yaşama ortamları ve dış görünüşlerine göre yapılan sınıflandırmaya denir.Bu sınıflandırma Aristo tarafından ANALOG ORGANLARA göre yapılmıştır

DOĞAL (FİLOGENETİK)  SINIFLANDIRMA: Canlıların köken bağıntılarını, anatomik benzerliklerini  ve evrim bakımından birbirleri ile olan ilgilerini esas alan sınıflandırmadır. Bu sınıflandırma LİNNE  tarafından HOMOLOG ORGANLAR ‘a göre yapılmıştır.

ANALOG ORGANLAR : Kökenleri farklı, görevleri aynı olabilen organlardır.Örneğin kedinin bacağı ile kuşun bacağı veya yarasanın kanadı ile sineğin kanadı.

HOMOLOG ORGANLAR : Kökenleri aynı, görevleri farklı olabilen organlardır. Örneğin insanın kolu,fokun yüzgeci, yarasanın kanadı.

 Canlıların  günümüzde geçerli olan adlandırılmalarını İsveç’li Karl Von LİNNE başarmıştır. LİNNE, sistematikte temel birim olan olarak TÜR’ü kabul etmiştir.Bitki ve hayvanları sınıflandırırken,  embriyolojik, morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal benzerlikleri temel almıştır. (İkili Adlandırma)

 TÜR : Ortak atadan gelen, aralarında gen alışverişi yapabilen, çiftleştiklerinde verimli döller veren doğal canlı topluluklarıdır.

 

     ÖRNEK:  Cins (Genus)  - Tür (Species) – ADI

                               Felis                 leo                          Aslan

 
 
                                                                   
BUGÜNKÜ CANLI GRUPLARI
PROKARYOTLAR
ÖKARYOTLAR

MONERA

PROTİSTA

MANTARLAR

BİTKİLER

HAYVANLAR

      Bir hücreli alg ve hücre çekirdeği bulun- mayan heterotrof ya da ototrof olan orga- nizmalardır.

  Örneğin:Bakteriler   ve Mavi-yeşil lalgler

 

  Bazı özellikleri bakımından bitki veya hayvan ayırımı yapıla- mayan, bir hücreli ve çok hücrelorganizmalardır.

1-Kamçılılar : Örn:Öglena         2-Silliler Örn:Paramesyum 3-Kökayaklılar : Örn:Amip       4-Sporlular: Örn:Plazmodyum  5-Cıvık mantarlar      6-Bir hücreli algler

 

  Genellikle çok hücreli olup, sporla üreyen heterotrof organizma- lardır.

  Örn: Ekmek ve peynir küfü, maya mantarı ve şapkalı mantarlar

  Çok hücreli, ototrof ve kompleks organizasyonlu organizmalardır.

  1-Çiçeksiz bitkiler:    Örn: Karayosunları, Eğreltiler  ve atkuyrukları 2-Çiçekli bitkiler     A)Açık Tohumlular     Örn: Çam,selvi    B)Kapalı Tohumlular a)Bir çenekliler Örn:Arpa,buğday,lale b)İki çenekliler Örn:Akasya,çınar,söğüt

       

Çok hücreli serbest hareket edebilen, sinir sistemi bulunduran ve heterotrof organizmalardır.

     OMURGASIZLAR A)Süngerler  B)Sölenterler             Örn: Hidra,deniz anası C)Yassı solucanlar  Örn:Tenya        D)Yuvarlak Solucanlar  Örn:Ascaris       E) Halkalı solucanlar Örn:Toprak solucanı F)Yumuşakçalar Örn:Midye,salyangoz G)Eklembacaklılar Örn:İstakoz,Arı,kırkayak H)Derisidikenliler Örn:Deniz yıldızı,deniz kestanesi
İLKEL  KORDALILAR  Örn: Amphioxus lancelatum
OMURGALILAR

                                        1-Balıklar    2- Kurbağalar    3-Sürüngenler    4-Kuşlar     5-Memeliler       

 

       OMURGASIZ  VE  OMURGALI HAYVANLAR ARASINDAKİ FARKLAR

 

OMURGASIZLAR

 

 

OMURGALILAR

     1-Omurga  bulunmaz

     1-Omurga bulunur

     2-Solungaç yarıkları yoktur

     2-Solungaç yarıkları yada yutak yarıkları vardır.

     3-Sinir sistemi varsa, sinir ipliği biçiminde olup, hayvanın karın tarafında bulunur.

     3-Sinir sistemi hepsinde bulunur ve hayvanın sırt   tarafında  yer alır.

     4-Dolaşım sistemleri bulunanlarda açık dolaşım  görülür. (Toprak solucanın da  kapalı dolaşım vardır)

     4-Dolaşım sistemleri kapakıdır.

     5-Radiyal veya bilateral simetrilidirler.

      5-Bilateral simetrilidirler.

     6-Davranışları ve uyartılara verilen cevap basittir.

      6-Davranış ve uyartılara verilen cevap komplekstir.

     7-İskelet varsa iç yada dış iskelet biçimindedir.

      7-İç iskelete sahiptirler.

 

                      BİTKİLERLE  HAYVANLAR  ARASINDAKİ  FARKLAR

 

BİTKİLER

HAYVANLAR

1-Selülozdan yapılmış çeperleri vardır.

1-Çeperleri yoktur.

2-Kloroplastları vardır.

2-Kloroplastları bulunmaz.

3-Gerek duydukları organik besinleri kendileri sentezlerler.(Ototrofturlar)

3-Gerek duydukları besinleri sentezleyemezler, dışarıdan hazır alırlar. (Heterotrofturlar.)

4-Besinlerini erimiş durumda alırlar.

4-Besinlerini katı yada sıvı durumunda alırlar.

5-Besin alma organları dışarıdadır.

5- Vücut içindedir.

6-Sindirilmeyen artıkları bünyelerinde biriktirirler.

6-Dışarı atarlar.

7-Gereksinim duydukları azotu, inorganik maddeleriden azot tuzlarından alırlar.

7-Organik maddelerden (Protein gibi)  karşılarlar.

8-Büyüme sürgen doku bulunduğu için yaşam süresi boyunca sürer.

8-Büyüme belli bir yaşa kadardır.

9-Snir sistemleri yoktur.

9-Sinir sistemleri vardır.

10-Hareket edemezler.

10- Hareket edebilirler.

 GERİ